Terwijl ik dit typ, had ik eigenlijk ergens op een Grieks strand moeten liggen, mijn zwangere buik in de zon en een koude mocktail in de hand. Nog één keer met z’n tweeën op avontuur, dachten we. Maar het liep anders. Dankzij de medische term genaamd Vasa Previa veranderde onze babymoon naar een ver-van-onze-bed-show. Niks zon, zee en trots met mijn zwangere buik flaneren — wel veel rust, veel ziekenhuisbezoekjes en minimale stress.
Dus daar gaan we: het meest persoonlijke verhaal wat ik ga delen. Ik heb hier lang over nagedacht. Maar soms wil je gewoon iets van je afschrijven. Omdat je er weinig over kunt vinden. Omdat je ervaringsverhalen mist. Omdat je antwoorden en houvast mist. En als dit verhaal ook maar één vrouw helpt, dan is mijn verhaal al de moeite waard.
De 20-wekenecho was een moment waar ik naar uitkeek. Weer even spieken naar ons kleintje, alles laten checken en hopelijk met een gerust hart naar huis. Maar toen de echoscopist zei dat ze de nieren en het geslacht beter wilde controleren, voelde ik een lichte spanning. Uitwendig was het niet goed te zien, dus stelde ze een inwendige echo voor. Geen probleem voor mij. Ze was professioneel en checkte steeds of ik me op mijn gemak voelde. Totdat ze stilviel. “Ik denk dat ik een bloedvat zie bij de baarmoedermond,” zei ze uiteindelijk. “Met 32 weken krijg je een echo in het ziekenhuis.” Vreemd. Maar oké. Niet direct paniek.
De verloskundige belt (en nog een keer, en nog een keer…)
Eenmaal thuis was ik vier keer gebeld door de verloskundige. “Niet schrikken, maar je krijgt zo een afspraak in je mail bij de gynaecoloog in het ziekenhuis.” Uh, oké, dat zou toch pas in week 32 zijn? Moet ik me zorgen maken? Mijn eerste reactie was direct: googlen. Misschien niet het beste idee. De termen “placenta previa” en “vasa previa” vlogen me om de oren. Ik las woorden als ‘hoog sterftecijfer onder baby’s’ en ‘keizersnede tussen de 34 en 36 weken’. Mijn hart bonkte in mijn keel. Die nacht sliep ik niet. Mijn hoofd vulde zich met de donkerste scenario’s.
De volgende ochtend belden we de verloskundige. “Er zijn drie uitkomsten,” legde ze uit. “Het is een storm in een glas water, je gaat normaal bevallen, maar uit voorzorg wel in het ziekenhuis, of inderdaad vasa previa.” Ik moest proberen rustig te blijven. Eerst het onderzoek afwachten. En dus besloot ik: adem in, adem uit. Het ging best goed. Tot drie weken later.
Met buikpijn naar het ziekenhuis
De afspraak stond al vroeg gepland in het ziekenhuis. Ideaal. Even doorbijten, dan was ik er vanaf. Niet de hele dag stressen. Bij de ingang van het ziekenhuis zag ik een vrouw met weeën, steunend op haar man. Ik kneep in de hand van mijn vriend. “Pfoe,” fluisterde ik naar hem, “Dit ben ik over een aantal maanden.” Nog geen idee hebbende welk nieuws ons enkele minuten later te wachten stond. De gynaecoloog was een man. Echt het typische stereotype beeld wat je bij een arts verwacht. Hij mompelde, was een beetje warrig, en deed niets om me op mijn gemak te stellen. Oké fuck. Goed begin. Daar gaan we.
Eerst de standaard checks: hoofdje, buikje, het hartje, alles groeide goed. Daarna ging hij door naar onder. De placenta en de bloedvaten. “Ja hier loopt inderdaad een bloedvat,” zei hij na een paar minuten. “De bloedader zit slechts 1,6 cm van de baarmoedermond af.” Een tweede arts werd erbij gehaald. “Bevestig jij dit?” vroeg hij. Ze keek en knikte. “Ja. Vasa previa.“
Wat is Vasa Previa?
Nu hoor ik je denken: wat is Vasa Previa eigenlijk? Vasa previa is zwangerschapscomplicatie waarbij een bloedader van de placenta en baby voor of dichtbij de uitgang ligt. Dit betekent dat je niet natuurlijk mag bevallen. Dan is namelijk de kans groot dat het bloedvat geraakt wordt. Als dat gebeurd, dan (heel cru gezegd) bloed de baby dood. Een baby heeft maar 300 tot 400 ml bloed. Je kunt je voorstellen: dat gaat razendsnel. Een doodenge gedachte. De gynaecoloog wenst ons sterkte en hoopt dat we niet teveel nachtmerries gaan hebben. Met ons hoofd vol van deze informatie en 4 nieuwe ziekenhuisafspraken verlieten we de kamer. Ik deed hard mijn best om mijn tranen te bedwingen. Eenmaal buiten kon ik me niet langer groot houden. Dit was álles wat ik niet hoopte.
En nu?
Rust. Geen risico’s nemen. Alles wat ook maar een beetje kan zorgen voor een vroegtijdige bevalling, moet ik op letten. Onze babymoon moest gecanceld worden. Geen inspanning, niet zwaar tillen en alle stress vermijden. Ik moet harde buiken en de kans op een vroegtijdige bevalling zo veel mogelijk verkleinen. Ik werd direct overgedragen aan het ziekenhuis en zou vanaf nu om de twee weken op controle moeten. Het belangrijkste: de bevalling mag niet op gang komen. Geen vliezen die breken. Geen bloedingen. Geen weeën. Als de bevalling op gang komt, moet ik met spoed naar het ziekenhuis. We gingen naar huis. Stil. Verdrietig. Bezorgd. De zwangerschap zou vanaf nu heel anders verlopen.
En ja, we weten: als we straks ons kleine meisje in onze armen sluiten is alles vergeten. Maar nu? Nu voelt dat nog helemaal niet zo. Het is nu allemaal onzeker tot het moment dat we haar in onze armen kunnen sluiten. Zoals iedereen tegen ons blijft zeggen: gelukkig zijn jullie in goede handen. We know. Maar dat maakt de onzekerheid niet minder.
Vragen en antwoorden over Vasa Previa
Wanneer je er niet achter komt dat je vasa previa hebt, zijn de gevolgen onvermijdelijk. Gelukkig komt het niet vaak voor. Er is in 2012/2013 een onderzoek gedaan door de Nederlandse Staat dat zegt dat Vasa Previa voorkomend variërend van 1 op de 2500 geboorten tot 1 op de 5000 geboorten. Als deze cijfers ook voor de Nederlandse situatie zouden gelden dan gaat het uitgaande van 180.000 geboortes per jaar om minimaal 36 en maximaal 72 gevallen van vasa praevia. Dat is gelukkig niet veel. Maar zonder juiste diagnose zijn de sterftecijfers 95%. Bizar hoog. Er zijn een aantal dingen waar jij rekening mee kunt houden. Lees ze hier onder.
Wanneer heb je een verhoogd risico op Vasa Previa?
- Laagliggende placenta of placenta previa
- Tweelobbige of succenturiate placenta
- Velamenteuze navelstrenginsertie
- IVF zwangerschappen
- Meerlingzwangerschappen
- Bij een baarmoederoperatie of curettage
- Wanneer je een pijnloze bloeding hebt gedurende je zwangerschap
Welke vragen kun jij stellen bij de 20-weken echo?
Heb je een verhoogd risico? Dan kun je vragen aan de gynaecoloog of echoscopist of ze inwendig willen controleren met een Color Doppler. Dit is een kleine moeite en deze vorm van echoscopie is vrij normaal in Nederland. Doordat het weinig voorkomt zijn weinig leerkansen voor een gynaecoloog of verloskundige om navelstrengongelukken te onderzoeken. Sommige professionals krijgen er weinig of nooit mee te maken, of waren zich er niet van bewust.
Zit je met een vraag?
Ik ben zelf geen professional en kan je alleen mijn persoonlijke verhaal vertellen. Ik kan geen adviezen geven, hiervoor kun je terecht bij je eigen gynaecoloog. Je kunt ook contact opnemen met de Vasa Previa Foundation of bekijk hier hun veelgestelde vragen.
Week 31. De eindstreep komt langzaam in zicht.
Sinds kort ben ik met ziekteverlof en dat voelt als precies wat ik nodig had. Even pas op de plaats, even écht luisteren naar mijn lichaam. De ziekenhuiscontroles zijn intussen wat frequenter – bijna wekelijks – maar dat geeft me juist rust. Alles onder controle, letterlijk en figuurlijk.
En met die rust komt iets terug wat ik even kwijt was: genieten. Echt genieten. Van mijn groeiende buik, van de schopjes die me eraan herinneren dat er een klein wondertje onderweg is. Het wordt nu aftellen… richting de geplande keizersnede. Richting haar. Ik bereid mij voor op wat komen gaat. Want een geplande keizersnede met 36 weken betekent ook dat het nét iets anders gaat dan normaal met een baby. Denk aan borstvoeding. Maar ook hier in word ik gelukkig goed begeleid vanuit het ziekenhuis.
Inmiddels heb ik de roze wolk weer een beetje teruggevonden. Ik weet nu al dat ik dat buikje en die schopjes ga missen. Maar nog veel liever heb ik haar straks veilig en warm in mijn armen. Wat een reis is het geweest – eentje met bochten, hobbels en onverwachte tussenstops.
